Vrede vraagt om voorbereiding

Nog geen 2 dagen na de aanslagen in Brussel staan de media bol van verwijzingen naar oorlog: verhoogde waakzaamheid, arrestaties en een discours om het kwade te verslaan.

Zonder afbreuk te willen doen aan maatregelen, die politiek noodzakelijk geacht worden, dringt zich de vraag op hoe we niet slechts oorlog maar vrede kunnen voorbereiden.

Als het om vrede gaat: wat moet er gebeuren om vrede en hartelijk samenleven te stimuleren? Welke opdrachten kunnen de betrokken ministers geven aan hun administraties? Welke programma’s kunnen uitgerold worden? En vooral wat kunnen we zelf oppakken?

Net als oorlog is vrede iets waaraan gewerkt dient te worden om die vrede stap voor stap te realiseren. Het veronderstelt dat we leren om ons hart te openen, onze emoties te beheersen, goed gebruik te maken van kwaadheid en angst. Hierbij is het nodig om ons te leren uitdrukken met stelligheid en zonder geweld en de ander te horen zonder angst te hebben voor diens stelligheid. Het veronderstelt dat we respect en empathie ontwikkelen voor mensen die anders zijn en conflicten leren oplossen met oog voor de belangen van eenieder. Hiervoor moeten we onze oplossing leren loslaten en op een creatieve manier willen zoeken hoe we zorg kunnen dragen voor de behoeften, belangen en waarden van eenieder.

Het zijn processen waarmee we ons geleidelijk vertrouwd kunnen maken en die discipline, structuur en engagement vragen. Ze vormen een antigif voor verzuring, wanhoop, groeiende frustratie en bitterheid. Het is cruciaal vandaag de kracht van deze transformatieprocessen te onderkennen en nieuwe mogelijkheden te creëren voor vrede.

Een opdracht voor eenieder

Geweld is niet de expressie van onze ware aard, ze is uitdrukking van een natuur die geweld werd aangedaan. Als onze fundamentele behoeften zoals liefde, erkenning, ergens bij horen, een plaats hebben in het geheel, zelfexpressie, zin ervaren in het leven, gelijkwaardigheid, delen,…niet gevoed worden en als we niet weten hoe we dit gemis kunnen benoemen en uitdrukken, zijn we allemaal in staat om gewelddadig te worden.

Het getuigt van burgerzin om onze ware natuur te leren respecteren en ons ermee te verzoenen: een burger die verzoend is met zijn menselijke natuur genereert vrede en is alles behalve passief.

Laten we alles in het werk stellen om een attitude van geweldloosheid en burgerzin te ontwikkelen en anderen aan te moedigen hierin te investeren.

Enkele pistes

• Neem geregeld tijd voor wat je voelt. Laat emoties zich niet opstapelen tot ze bij de spreekwoordelijke druppel tot explosie (of implosie) leiden.
• Leer jezelf begrijpen en liefhebben als mens met het hele gamma van emoties en gemoedstoestanden om op die manier ook de ander te leren begrijpen en op zijn minst te respecteren, ook al is het oncomfortabel.
• Laat oude verhoudingen van macht los om plaats te maken voor samenwerking en vertrouwen.
• Ontwikkel je natuurlijke vermogen tot empathie, zelfs en vooral als je het niet eens bent met de ander.
• Wees je geregeld bewust van gevoelens van vreugde en dankbaarheid. Erken en vier wat ‘is’ in plaats van je te beklagen over wat er niet is.

Tekst geïnspireerd op een bijdrage van Thomas d’Asembourg naar aanleiding van de aanslagen in Parijs (november 2015).